مختصری از امثال و تمثیلات مشترک در مثنوی و ولدنامه

عنوان این مقاله «مختصری از امثال و تمثیلات مشترک در مثنوی و ولدنامه» است. ولدنامه، اثری است که در قالب مثنوی سروده شده است. این منظومه به تقلید از مثنوی مولوی در تفسیر دقایق عرفانی و اخلاقی همراه با تمثیلات دلکش است، که سلطان ولد تصویری درست از زندگی جسمانی و روحانی مولانا و حالات و مقامات مریدان و مصاحبان او را منعکس می‌کند. از مقایسه مثنوی معنوی با ولدنامه، چنین استنباط می‌شود که شاید سلطان ولد (623-712) اوّلین شاعر صوفی باشد که بعد از مولوی توانست در شعر تمثیلی صوفیانه، روش پدر را سرمشق خود قرار دهد. پس حل بسیاری از مشکلات مثنوی ولدنامه، بویژه تمثیلات آن، به دلالت و هدایت مثنوی مولوی وابسته است و فهم اسرار کلمات و عبارات پسر، جز به وسیله‌ی اطلاعات راه‌گشای پدر، میسّر نیست، به طوری که سایه‌ی پدر را بر تمامی آثار او می‌توان احساس کرد. نگارنده‌ی مقاله کوشیده است این تأثیرپذیری و جلوه‌های مشترک را در تمثیلات این دو اثر معرفی کند. یافته‌های پژوهش نشان‌‌ می‌دهد که تمثیلات مثنوی تجلی گسترده‌ای در ولدنامه یافته است افزون بر اینکه طریقت هر دو صاحب اثر در حوزة ادبیات تمثیلی صریح و منطبق با حقیقت حیات و با استناد به قرآن، احادیث و اقوال پیشینیان است.